miércoles, 12 de febrero de 2014

TEMA QUINTO. EL ALTO IMPERIO

Continuaremos con el estudio de la tercera declinación y de los tiempos verbales, seguiremos avanzando en el estudio de la historia de Roma con el Alto Imperio y estudiaremos la Oratoria romana, mediante el análisis de la figura de Cicerón.

Tercera declinación (II)

Futuro imperfecto de indicativo

Ejercicios de Traducción.

Pueri in gramine dormiebant.

Quando homines pacem sine bellis habebunt ?

Senes semper laudabant tempora praeterita.

Longa est via, sed multas et pulchras statuas ibi invenies.

Hannibal civitatem invadet

Milites hostium oppidum arietibus oppugnabant.

Polifemo.

Polyphemus princeps Cyclopum erat. Cyclopes pastores erant et unum oculum in media fronte habebant. In Sicilia horrendam speculam Polyphemus habitabat, ibique capellas suas cum magna diligentia custodiebat. Filius erat Neptuni, sed tamen saevus erat, et homines quoque, laniabat vorabatque. Cyclopes sacras leges hospitalitis non servabant deosque non colebant.


EL ALTO IMPERIO
         (27 a. C. - 284 d. C.)        


DINASTÍA JULIO CLAUDIA

AUGUSTO ( 27 a. C. - 14 d. C.)
                      Pax Romana
                      Nuevos órganos de gobierno : Consejo del Príncipe
                                                                       Alto funcionariado

                     Ciudadanía a todos los habitantes libres de Italia
                     Guardia pretoriana
                     Cohortes urbanas
                     Nuevos impuestos ( aduanas, manumisiones, herencias)
                     Intenta conservar el Mos maiorum
                     Florecimiento literario ( Virgilio, Horacio, Ovidio, Tito Livio)




TIBERIO (14 d. C. - 37 d. C.)

                    Hijastro de Augusto
                    Conquista Germania
                    Descontento y sospecha general
                    Se exilia de Roma y deja el gobierno en manos de Sejano
                    Plinio el Viejo: Tristissimus hominum
                    Muerte de su hijo





CALÍGULA ( 37 – 41 )
         Nieto de Tiberio
         Prosperidad en el principio de su reinado, tras su enfermedad
                              decadencia.
                              Emprende reformas que dejarán vacío el tesoro público 
                              Cruel y extravagante.
                              Asesinado por la guardia pretoriana.

CLAUDIO (41- 54 )
                             Tío de Calígula. Proclamado emperador por la guardia           
                             pretoriana.
                             Conquistó Britania
                             Continua la política de obras públicas y reformas 
                             administrativas
                             Asesinado por su mujer ( Agripina)

 


NERÓN ( 56- 68 )
                Sobrino de Claudio
                Diplomacia y comercio
                Promovió juegos y la construcción de diversos teatros
                Aconsejado por Séneca
                Tiránico y extravagante
                Grandes asesinatos y persecución de los cristianos
                Conjura de Pisón ( golpe de estado de los generales)
                Se suicida y pone fin a la dinastía julio- claudia.



                                             

REINADO DE GALBA, OTÓN Y VITELIO

DINASTÍA FLAVIA
VESPASIANO ( 69- 79 )
                Pertenecía al orden ecuestre
                Nombrado emperador por el ejército en Jerusalén.
                Reformas económicas
                Campañas de Judea


     
TITO ( 79- 81)
                Hijo mayor de Vespasiano
                Comandante militar con su padre en Judea
                Construcción del Coliseo
                Erupción del Vesubio




DOMICIANO (81-96 )
                 Hermano de Tito
                 Tirano cruel y paranoico
                 Asesinado por el senado.
                 Final de la dinastía flavia

DINASTÍA ANTONINA  ( Cinco emperadores buenos)

NERVA ( 96- 98 )
                Proclamado emperador por el senado tras el asesinato de Domiciano
                Emperador sabio y moderado

               
                 
TRAJANO  ( 98- 114)
                Sobrino de Nerva
                Nacido en Itálica
                Campañas en la Dacia
                Grandes construcciones públicas (foro y columna trajana, termas)
                Gobierno liberal
                Consolida las limes ( fronteras del imperio)




    ADRIANO ( 117- 138 )
                      Sobrino de Trajano.  
                      Nacido en Itálica
                      Malas relaciones con el senado
                      Periodo de paz y tranquilidad
                      Codificó la legislación.



ANTONINO PÍO ( 138- 161 )
                      Adoptado por Adriano tras su fulgurante carrera militar
                      Deifica a Adriano cuando llega  a Emperador y a su esposa tras su  
                      muerte
                      Orden y paz en el Imperio
                          
 


MARCO AURELIO ( 161- 180 )
                      Conflictos militares en África
                      Grandes revueltas en los limes del imperio
                      Filósofo estoico ( Meditaciones )
                      Último de los cinco buenos emperadores.


                           
CÓMODO ( 180-192 )
                     Hijo de Marco Aurelio ( “nacido para la púrpura” )
                     Reinado en dos fases
                                                      Moderado junto a su padre: Danubio
                                                      Solitario: crisis
                   Declarado enemigo público por el Senado. 
                   Fin de la dinastía: Guerras civiles


DINASTÍA SEVERIANA (193- 235 )
SEPTIMIO SEVERO
CARACALLA
GETA
HELIOGÁBALO
ALEJANDRO SEVERO

ANARQUÍA MILITAR ( 235- 284 )
                           Gobernaron más de doce emperadores.
                           Asesinados por su propio ejército

DIOCLECIANO ( 284- 395 )
                            Establece una monarquía absoluta de carácter militar
                            Permitió la recuperación del comercio y la agricultura
                            Establece tropas en los limes
                            Tretarquía: división del imperio en cuatro partes


Dinastía Julio-Claudia

Reinado Nombre común
Nombre auténtico y título
de nacimiento/
a su acceso
Nombre imperial Notas
16 de enero de 27 a. C. al 19 de agosto de 14 d. C. Augusto GAIVS OCTAVIVS CAEPIAS
GAIVS IVLIVS CAESAR OCTAVIANVS
IMPERATOR CAESAR DIVI FILIVS
IMPERATOR CAESAR DIVI FILIVS AVGVSTVS 12 a. C.: Pontifex Maximus
19 de agosto de 14 al 16 de marzo de 37 Tiberio TIBERIVS CLAVDIVS NERO
TIBERIVS IVLIVS CAESAR
TIBERIVS CAESAR AVGVSTVS 15: Pontifex Maximus
18 de marzo de 37 al 24 de enero de 41 Calígula GAIVS IVLIVS CAESAR GERMANICVS
GAIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS CALIGVLA
GAIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS Apodado Caligula, (botas pequeñas); 37: Pontifex Maximus, Pater Patriae;
Asesinado
24 de enero de 41 al 13 de octubre de 54 Claudio TIBERIVS CLAVDIVS DRVSVS
TIBERIVS CLAVDIVS DRVSVS NERO GERMANICVS
TIBERIVS CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS PONTIFEX MAXIMVS 42: Pater Patriae;
Posiblemente asesinado por envenenamiento
octubre de 54 al 11 de junio de 68 Nerón LVCIVS DOMITIVS AHENOBARBVS
NERO CLAVDIVS CAESAR DRVSVS GERMANICVS
NERO CLAVDIVS CAESAR AVGVSTVS GERMANICVS 55: Pontifex Maximus; después Pater Patriae;
Suicidio

Año de los cuatro emperadores

Reinado Nombre común Nombre auténtico y título
de nacimiento/
a su acceso
Nombre imperial Notas
8 de junio de 68 al 15 de enero de 69 Galba SERVIVS SVLPICIVS GALBA SERVIVS GALBA IMPERATOR CAESAR AVGVSTVS Asesinado por Otón;
ver: Año de los cuatro emperadores
15 de enero de 69 al 16 de abril de 69 Otón MARCVS SALVIVS OTHO IMPERATOR MARCVS OTHO CAESAR AVGVSTVS Suicidio;
ver: Año de los cuatro emperadores
17 de abril de 69 al 20 de diciembre de 69 Vitelio AVLVS VITELLIVS AVLVS VITELLIVS GERMANICVS IMPERATOR AVGVSTVS Coemperador; asesinado en el foro;
ver: Año de los cuatro emperadores

Dinastía Flavia

Reinado Nombre común Nombre auténtico y título
de nacimiento/
a su acceso
Nombre imperial Notas
1 de julio de 69 al 24 de junio de 79 Vespasiano TITVS FLAVIVS VESPASIANVS IMPERATOR VESPASIANVS CAESAR AVGVSTVS 70: Pontifex Maximus Pater Patriae
Coemperador;
ver: Año de los cuatro emperadores
24 de junio de 79 al 13 de septiembre de 81 Tito TITVS FLAVIVS VESPASIANVS
TITVS CAESAR VESPASIANVS
IMPERATOR TITVS CAESAR VESPASIANVS AVGVSTVS 70: Pontifex Maximus Pater Patriae
desde agosto de 69
IMPERATOR TITVS CAESAR VESPASIANVS AVGVSTVS
14 de septiembre de 81 al 18 de septiembre de 96 Domiciano TITVS FLAVIVS DOMITIANVS
CAESAR DOMITIANVS
IMPERATOR CAESAR DOMITIANVS AVGVSTVS, PONTIFEX MAXIMVS PATER PATRIAE a finales de 83: Germanicus;
asesinado

Antoninos

Reinado Nombre común Nombre auténtico y título
de nacimiento/
a su acceso
Nombre imperial Notas
18 de septiembre de 96 al 27 de enero de 98 Nerva MARCVS COCCEIVS NERVA IMPERATOR NERVA CAESAR AVGVSTVS, PATER PATRIAE
28 de enero de 98 al 7 de agosto de 117 Trajano MARCVS VLPIVS TRAIANVS
MARCVS VLPIVS NERVA TRAIANVS GERMANICVS
IMPERATOR CAESAR DIVI NERVAE FILIVS NERVA TRAIANVS GERMANICVS AVGVSTVS 98: Pater Patriae; 102: Dacicus; 114: Parthicus; Ag./Sep. 114: Optimus
11 de agosto de 117 al 10 de julio de 138 Adriano PVBLIVS AELIVS HADRIANVS
PVBLIVS AELIVS TRAIANVS HADRIANVS
IMPERATOR CAESAR TRAIANVS HADRIANVS AVGVSTVS PONTIFEX MAXIMVS
10 de julio de 138 al 7 de marzo de 161 Antonino Pío TITVS AVRELIVS FVLVIVS BOIONIVS ARRIVS ANTONINVS
IMPERATOR TITVS AELIVS CAESAR ANTONINVS
IMPERATOR CAESAR TITVS AELIVS HADRIANVS ANTONINVS AVGVSTVS PONTIFEX MAXIMVS después del 7 de marzo de 161: Pius; 139: Pater Patriae
143 Proclamado emperador por segunda vez.
7 de marzo de 161 al 17 de marzo de 180 Marco Aurelio MARCVS ANNIVS VERVS
AVRELIVS CAESAR AVGVSTI PII FILIVS
IMPERATOR CAESAR MARCVS AVRELIVS ANTONINVS AVGVSTVS PONTIFEX MAXIMVS coemperador con Lucio Vero hasta marzo de 169; 164: Armeniacus Medicus Parthicus Maximus; 166: Pater Patriae; 172: Germanicus; 175: Sarmaticus
7 de marzo de 161 hasta marzo de 169 Lucio Vero LVCIVS CEIONIVS COMMODVS
LVCIVS AELIVS AVRELIVS COMMODVS
IMPERATOR CAESAR LVCIVS AVRELIVS VERVS AVGVSTVS Coemperador con Marco Aurelio164: Armeniacus; 165: Parthicus Maximus; 166: Medicus, Pater Patriae
175 Avidio Casio GAIVS AVIDIVS CASSIVS Usurpador; proclamado emperador: reinó en Egipto y Siria; asesinado por un centurión
177 hasta el 180 Cómodo LVCIVS AVRELIVS COMMODVS ANTONINVS
LVCIVS AVRELIVS COMMODVS CAESAR ANTONINVS
IMPERATOR CAESAR LVCIVS AVRELIVS COMMODVS AVGVSTVS PATER PATRIAE Coemperador con Marco Aurelio hasta el 17 de marzo de 180;
desde 180 hasta el 31 de diciembre de 192 IMPERATOR CAESAR LVCIVS AVRELIVS COMMODVS ANTONINVS AVGVSTVS PONTIFEX MAXIMVS PATER PATRIAE (en solitario) desde 17 de marzo de 180 – hasta su asesinato el 31 de diciembre de 192

Dinastía Severa

Reinado Nombre común Nombre auténtico y título
de nacimiento/
a su acceso
Nombre imperial Notas
1 de enero de 193 al 28 de marzo de 193 Pertinax PVBLIVS HELVIVS PERTINAX IMPERATOR CAESAR PVBLIVS HELVIVS PERTINAX AVGVSTVS reconocido emperador por Septimio Severo; asesinado por soldados en el Palatino
28 de marzo de 193 al 1 de junio de 193 Didio Juliano MARCVS DIDIVS SEVERVS IVLIANVS IMPERATOR CAESAR MARCVS DIDIVS SEVERVS IVLIANVS AVGVSTVS Condenado a muerte por el Senado; asesinado en el Palatino
9 de abril de 193 al 4 de febrero de 211 Septimio Severo LVCIVS SEPTIMIVS SEVERVS IMPERATOR CAESAR LVCIVS SEPTIMVS SEVERVS PERTINAX AVGVSTVS PROCONSVL 9 de junio de 193: Pontifex Maximus; a finales de 193: Pater Patriae; 195: Divi Marci Pii filius Divi Commodi Frater; Pius; Arabicus, Adiabenicus; 198: Parthicus Maximus; 209/210: Britannicus Maximus
193 a 194/195 Pescenio Níger GAIVS PESCENNIVS NIGER Pretendiente: emperador en Siria
193/195 a 197 Clodio Albino DECIMVS CLODIVS SEPTIMIVS ALBINVS Pretendiente: emperador en Britania
198 al 4 de abril de 217 Caracalla LVCIVS SEPTIMIVS BASSIANVS
CARACALLA
IMPERATOR CAESAR MARCVS AVRELIVS SEVERVS ANTONINVS PIVS AVGVSTVS 199: Pater Patriae; 200: Pius Felix; 209/210: Britannicus Maximus
4 de febrero de 211 al 8 de febrero de 217 IMPERATOR CAESAR MARCVS AVRELIVS ANTONINVS AVGVSTVS PATER PATRIAE BRITANNICVS MAXIMVS PROCONSVL 213: Germanicus Maximus;
Asesinado por Macrino
209 al 4 de febrero de 211 Geta PVBLIVS SEPTIMVS GETA Asesinado por Caracalla
4 de febrero de 211 a diciembre de 211 IMPERATOR CAESAR PVBLIVS SEPTIMIVS GETA AVGVSTVS
11 de abril de 217 a junio de 218 Macrino MARCVS OPELLIVS MACRINVS IMPERATOR MARCVS OPELLIVS SEVERVS MACRINVS AVGVSTVS PIVS FELIX PROCONSVL ?Junio de 217: Pater Patriae; Pontifex Maximus;
Ejecutado
Mayo de 217 a junio de 218 Diadumeniano MARCVS OPELLIVS DIADVMENIANVS IMPERATOR MARCVS OPELLIVS ANTONINVS DIADVMENIANVS CAESAR SEVERVS Ejecutado
Junio de 218 a 222 Heliogábalo VARIVS AVITVS BASSIANVS
MARCVS AVRELIVS ANTONINVS
ELAGABALVS
IMPERATOR MARCVS AVRELIVS ANTONINVS PIVS FELIX AVGVSTVS PROCONSVL Julio de 218: Pater Patriae, Pontifex Maximus; 220: Sacerdos Amplissimus Dei Invicti Solis Elagabali
Asesinado
13 de marzo de 222 a ?marzo de 235 Alejandro Severo BASSIANVS ALEXIANVS IMPERATOR CAESAR MARCVS AVRELIVS SEVERVS ALEXANDER PIVS FELIX AVGVSTVS Pontifex Maximus
Asesinado



Películas recomendadas
Quo vadis ?

Yo, Claudio

Lecturas recomendadas.

Robert Graves. Yo, Claudio

Robert Graves. Claudio el dios y su esposa Mesalina. 

Margherite Youcenar. Memorias de Adriano.


La Oratoria. Cicerón.